Is sleur een roofdier?
'Altijd gedacht dat sleur synoniem is met saaiheid en stilstand? Een vergissing – sleur is een roofdier! Het ligt op de loer, bespringt je onverhoeds en scheurt de grootste liefde kapot met zijn scherpe tanden.'
Geen citaat uit een zelfhulpboek ('Houd de sleur buiten de deur' of zo), maar uit een recensie van het boek Sleur is een roofdier. In 2008 won schrijver, dichter en beeldend kunstenaar D. Hooijer de Libris literatuurprijs met deze bundel korte verhalen. Een boek waarin, volgens de kenners, niets is wat het lijkt. Humoristisch en op lichtvoetige toon geschreven, maar tegelijk absurdistisch en beklemmend. Nu, tijdens de Nationale Pocketweken, ligt deze fascinerende titel weer prominent in de boekhandel, in een heruitgave voor slechts vijf euro.
Ik ken het boek zelf niet, maar het gaat me hier eigenlijk puur om die titel... Die trof me deze week extra, omdat ik voor EchtVerbonden nadenk over de vraag hoe je sleur voorkomt in een langdurige relatie. Positief geformuleerd: Hoe houd je de liefde spannend? Voor het beantwoorden van zulke vragen is het belangrijk om te weten of het waar is dat sleur een roofdier is. En kan het echt de grootste liefde aan stukken rijten? Een angstwekkende gedachte!
Om bij dat laatste te beginnen: Ja, sleur kan een huwelijk kapot maken. Ook als het goed begonnen is en zelfs als het jarenlang een bron van vreugde is geweest. Helaas zien we dat allemaal om ons heen. En misschien herken je het ook wel in je eigen leven. Hoe kan dat toch gebeuren? Om dat te begrijpen kijk ik naar de eerste vraag: Is sleur inderdaad een roofdier? Zo'n atletisch gebouwd beest, één en al snelheid en kracht, waaraan je kunt ontkomen zolang je de kracht hebt, maar in wiens klauwen je belandt zodra je zwakker wordt? En is het voortbestaan van je relatie dus afhankelijk van de vraag wie er sterker is: jij of dat beest?
Stel je het huwelijk eens voor als een huis, het huwelijkshuis. Man en vrouw wonen daar samen in, veilig en warm. Ze delen er hun tafel en hun bed, hun geld en hun leven. En ze zijn er gelukkig. Hun huwelijk voelt als thuiskomen bij elkaar.
Hoe teken je nu zoiets als sleur in dat beeld van een huwelijkshuis? Zit er inderdaad een roofdier in de struiken bij de voordeur, of achter de rozen in de keurig onderhouden tuin? Als dat waar zou zijn, dan is de kans groot dat het je vroeg of laat te pakken krijgt. De eerste keer kun je misschien nog snel de deur voor zijn neus dichtgooien, maar zo'n beest geeft het heus niet op. Die heeft meer geduld en uithoudingsvermogen dan jij...
In werkelijkheid is het anders. Sleur is geen gevaarlijke kracht die het van buitenaf op geliefden voorzien heeft. Je hoeft er dus ook niet tegen te vechten. Gelukkig maar, want dan zou je het gevecht immers ook kunnen verliezen! Nee, sleur speelt zich af in onszelf, in ons hart. En daar is het eerder een zwakte dan een kracht. Sleur is namelijk de honger die ontstaat als we verzuimen om de liefde te voeden. Het is wat de succesvolle zakenman voelde, die in een interview over zijn scheiding zegt: 'Daar zeur ik niet over. Ik wilde zelf weg, was niet meer gek van mijn vrouw.' De liefde was hongerig geworden, maar in plaats van het eten te geven, draaide hij het de nek om.
In het plaatje van het huwelijkshuis zou je de sleur daarom uit kunnen beelden als 'achterstallig onderhoud'. Denk je maar eens in: een huis waarvan de muren scheuren vertonen, de vloeren vermolmd zijn en het dak lekt. De keuken is smerig, de plantjes op sterven na dood en het beddengoed stinkt. Zo ziet sleur in het huwelijk eruit, zo treurig en onaantrekkelijk. Zo'n huis is geen thuis meer; de bewoners zullen overal liever zijn dan daar.
Sleur is dus wel degelijk gevaarlijk! Maar als je huwelijk saai en voorspelbaar geworden is, dan heeft niet het roofdier toegeslagen, maar dan heb je zélf verzuimd om het te onderhouden. Dat klinkt in eerste instantie misschien onbarmhartig, maar het is juist heel bevrijdend. Door er zo naar te kijken ga je namelijk beseffen dat er nog hoop is. Je kunt dan immers meteen aan de slag gaan! Het is natuurlijk niet verstandig om meteen het hele huis onder handen nemen, maar je kunt toch beginnen om de kussens eens op te schudden? Of de bezem er eens doorheen halen? En daarna kun je stapje voor stapje verder gaan, zolang je onderweg de moed maar niet opgeeft. Desnoods wordt het een complete renovatie; het is nog niet te laat!
Sleur in je huwelijk... Je bent niet overgeleverd aan de grillen van een monster. Je kunt zelf aan de slag gaan om je huwelijkshuis stevig en comfortabel te maken. Maar als je dan toch dat geweer achter de voordeur weghaalt, hang er dan meteen een wandtegeltje voor in de plaats:
Bid & Werk
EchtVerbonden