Jij en je spiegelbeeld
Confrontatie
Wat zie je als je in de spiegel kijkt? Da's simpel, dan zie je gewoon jezelf. Vanzelfsprekend toch! Maar je snapt natuurlijk wel dat ik iets meer bedoelde met mijn vraag. Ik wil graag een laagje dieper gaan: Wat voor vrouw zie je? Hoe is haar uitstraling? Vind je haar mooi? Best confronterende vragen misschien. Trouwens... hoe lang is het eigenlijk geleden dat je echt eens uitgebreid voor de spiegel stond? Zonder kleren aan, met niemand erbij, gewoon om rustig naar jezelf te kunnen kijken? Als je dat in geen tijden gedaan hebt, is dit misschien een goede gelegenheid. Raap al je moed bij elkaar en ga dan dapper de confrontatie met je spiegelbeeld weer eens aan!
Vind je dat eng? Is het misschien emotioneel voor je? Dat kan ik me best indenken. Zeker als het al een flinke tijd geleden is, kan zo'n ontmoeting met jezelf behoorlijk spannend zijn. Maar weet je, wat je ziet als je in de spiegel kijkt, hangt voor een belangrijk deel af van hoe je kijkt. Als je toch al onzeker bent over jezelf en je uiterlijk, dan staat de teleurstelling eigenlijk bij voorbaat al vast. Want natúúrlijk zijn je heupen dan te breed, of je benen te kort, of je ogen te klein. Logisch dat je dan elke vlek en rimpel ziet, en dat je iedere grijze haar genadeloos opmerkt. Maar grote kans dat je, als je 'lekker in je vel zit', in de spiegel een vrouw ziet waar je het best mee kunt vinden. Let daarom vooral eens op de ogen van je spiegelbeeld: Kijken ze je onbevangen aan, of worden ze snel weer neergeslagen? Staan ze vriendelijk en bemoedigend? Of kijken ze teleurgesteld en voel je je bekritiseerd, afgewezen?
Vriendschappelijk
Ik wil het graag met je hebben over de verhouding tussen jou en je spiegelbeeld. En ik wil je aanmoedigen om een vriendschappelijke relatie met je lichaam te onderhouden. Maar ja, hoe doe je dat, als alles om je heen lijkt te zeggen dat je onder de maat bent? Dat je alleen aantrekkelijk kunt zijn als je een slank lijf hebt met een gave huid, een stralend gebit en lange wimpers? Hoe kun je nu tevreden zijn over je uiterlijk als jij jouw benen niet zo glad en bruin krijgt als in de reclame? Als je buik over de rand van je slipje blubbert? En als de kleren waar je in 'hoort' te lopen alleen maar meer nadruk leggen op de plekken waar je je zo onzeker over voelt?
Natuurlijk, we weten tegenwoordig allemaal dat het heersende ideaalbeeld van 'hoe een vrouw eruit ziet' niet klopt. Dat het niet alleen onhaalbaar is, maar ook nog eens volkomen onrealistisch. En toch helpt deze wetenschap je nog niet automatisch verder. Want je kunt het allemaal nog zo goed weten, maar besef je het ook als je weer een commercial ziet op tv, of als je in het bushokje weer naast zo'n levensgrote foto staat? Wat doet het met je, als de kleren in de winkels voor een ander soort vrouw gemaakt lijken te zijn? En hoe voelt het, om de ervaring te hebben dat voor mooiere vrouwen deuren open gaan, die voor jou gesloten blijven? Tja, de vrouw die dan toch nog in vrede met haar lichaam wil leven, moet wel heel stevig in haar schoenen staan!
Moed
Als je goed om je heen kijkt, zie je dan ook dat veel vrouwen de strijd opgegeven hebben. Niet omdat ze vrede met zichzelf hebben gesloten, maar omdat ze de moed verloren hebben. En dan zijn het echt niet meteen vrouwen die er onverzorgd bij lopen, of die de ene kilo na de andere aankomen. Het kan ook veel subtieler, minder opvallend. Dan merk je het aan een zekere gelatenheid die deze vrouwen over zich hebben, een schouderophalend accepteren van wat-nu-eenmaal-zo-is. En soms lijkt het wel alsof onzekerheid over het eigen uiterlijk een normaal maatschappelijk verschijnsel geworden is! Maar waar zijn dan die vrouwen die zichzelf gewoon mooi vinden zoals-ze-zijn gebleven?
Hoewel zulke vrouwen bijna een zeldzaamheid lijken, mag je toch echt zo'n vrouw zijn! Verzamel al je moed en verzet je tegen de aanvallen die de media en de commercie op je zelfvertrouwen doen. Leg dat fluisterende, twijfelende stemmetje van binnen krachtig het zwijgen op! En wat doe je dan als je je weer eens flink onzeker voelt? Dan kijk je in de spiegel en stel je de vraag van het begin net een beetje anders: Wie zie je als je in de spiegel kijkt?
Wie ben je?
Wie ben jij, als mens, als vrouw? Het antwoord dat je op déze vraag geeft, dat is het punt waar het echt om draait. Want het maakt zo enorm veel uit hoe jij tegen jezelf aankijkt! Allereerst natuurlijk voor jezelf, voor hoe jij in het leven staat. Maar vanaf jou gaat de invloed weer verder, want hoe jij over jezelf denkt, heeft zijn weerslag op alles en iedereen om je heen. Je kunt nu eenmaal niet een negatief zelfbeeld hebben en tegelijk een positieve uitstraling hebben. Maar andersom straalt een vrouw die zich van haar waarde bewust is, dat ook uit naar haar omgeving. Bij haar weet haar man zich welkom en voelen haar kinderen zich veilig. Haar positieve levenshouding trekt andere mensen aan, want ze heeft wat uit te delen: aan wijsheid, aan relativering, aan optimisme. Je treft bij haar een vrede aan die diep uit haar binnenste komt: ze weet wie ze is en daarom houdt ze van zichzelf. En daarom heeft ze ook vrede gesloten met haar lichaam.
Wie ben jij dan? Wie is die vrouw die jij vandaag in de spiegel ziet? Nou, zeg bijvoorbeeld om te beginnen maar dat je een unieke vrouw bent, want zoals jij is er maar één op heel deze aarde. Je bent dan ook enorm kostbaar in de ogen van je Maker, die je zo kunstig ontworpen heeft en die ook nog eens oneindig veel van je houdt. Alle reden dus om heel zuinig op jezelf te zijn! Je bent bovendien een enorm veelzijdige vrouw, ook op lichamelijk gebied. Wat kun je allemaal wel niet met dat lichaam, met die spieren, met die energie, met die behendigheid? Als je een man hebt, weet je hoe je vrouwelijke vormen hem het hoofd op hol kunnen brengen. En in je buik is een plekje waar nieuw leven kan groeien, waarna je borsten het van voedsel kunnen voorzien. Onvoorstelbaar eigenlijk, als je dat allemaal eens tot je door laat dringen! Tenslotte... je bent een vrouw met een verhaal. Met een levensgeschiedenis die je wijzer heeft gemaakt en waardoor je gerijpt ben tot de vrouw die je nu bent. En met een geschiedenis die sporen heeft achtergelaten, onmiskenbaar.
Sporen
Een vrouw met een geschiedenis... Sporen... Mag ik je eens vertellen welke associatie deze woorden bij mijzelf oproepen? Daarvoor moet ik teruggaan naar de tijd dat ik een jaar of 10,11,12 was. Toen kreeg ik op de basisschool namelijk les van Libbe Venema¹ een onderwijzer met een kunstenaarshart. Omdat ik regelmatig met één van zijn dochters speelde, kwam ik ook vaak bij hem thuis. In mijn herinnering was dat huis één grote galerie; meteen als je door de voordeur de lange gang instapte zag je de schilderijen al hangen. En dat ging zo het hele huis door, wat een speciale sfeer met zich meebracht. Het waren vooral abstracte schilderijen, of afbeeldingen van meubels en ik zag daar eerlijk gezegd niet zoveel moois in. Maar op een keer legde Libbe Venema uit waarom hij zo graag tafels schilderde en die uitleg is me altijd bijgebleven. Dit is wat hij ongeveer zei:
"Tafels vertellen allemaal een geschiedenis, het verhaal van de mensen die haar gebruiken en eraan leven. Neem nu onze gezinstafel: deze tafel heeft alles meegemaakt wat wij meegemaakt hebben. Elke buts, elke kras en elke kring is daarvan een stille getuige; vertelt als het ware een woordeloos verhaal. Iets daarvan probeer ik ook te laten zien als ik een tafel schilder."
Liefdevol
En zullen we dan nu weer teruggaan naar die vraag? Wie zie je als je in de spiegel kijkt?
Bij het beantwoorden van deze vraag kun je heel goed denken aan de tafels van Libbe Venema. En ondertussen kijk je dan als het ware met liefdevolle kunstenaars-ogen naar je eigen lichaa©m. Want net als die tafels, vertelt ook je lichaam een verhaal: de geschiedenis van jouw leven. In dit lichaam ben je geworden wie je bent. Sterker nog, het is zelfs een belangrijk onderdeel van wie je bent. En wat heb je al veel beleefd in dat lichaam, aan mooie en aan minder mooie dingen! Je naakte lijf herinnert je daaraan en draagt daar de sporen van. Soms zijn dat sporen van kleine gebeurtenissen. Littekentjes bijvoorbeeld, van die keer dat je van je fiets viel, of van toen je de waterpokken had. Maar soms wijzen de sporen ook naar grotere dingen. Striae vertellen misschien het verhaal van een wonderlijke zwangerschap. Of misschien moest je ooit een ingrijpende operatie ondergaan en huiver je nog elke keer als je daar de gevolgen van ziet. Grijze haren en rimpeltjes hebben ook elk wat te vertellen over de jaren die al achter je liggen. En al die sporen zul je met je meedragen naar de toekomst. Het zijn de woordeloze illustraties bij je eigen levensverhaal!
Zie je, zo kijk je al heel anders naar je spiegelbeeld. En zo begint je lichaam ook heel anders aan te voelen. Niet meer als een gemene vijand, maar als een trouwe jeugdvriendin, met wie je al heel wat lief en leed gedeeld hebt. Op zo'n manier kun je trots voelen opkomen als je in de spiegel kijkt; een tedere genegenheid voor de persoon die je tegenover je ziet. En als er even niemand kijkt... dan geef je jezelf snel een knipoog van verstandhouding!
EchtVerbonden
¹Op www.libbevenema.nl vind je informatie over deze kunstenaar en een overzicht van zijn collectie.